Η ΓΕΝΟΚΤΟΝΙΑ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΤΕΣ ΣΤΗ ΡΩΣΙΑ

Σύμφωνα με την απογραφή του 1919, 593.700 Έλληνες ζούσαν στη Νέα Ρωσία (Νικολάγιεφ, Οδησσός, Μαριούπολη), στην περιοχή του Κουμπάν, στον Βόρειο Καύκασο, στις όχθες της Μαύρης θάλασσας και της Αζοφικής, στην Υπερκαυκασία. Στη διάρκεια του εμφυλίου που μαινόταν στη νότια Ρωσία και την Υπερκαυκασία, οι ελληνικοί πληθυσμοί δεν απέφυγαν τις βιαιότητες που προκλήθηκαν από τους μπολσεβίκους στη σύγκρουσή τους με τον Λευκό Στρατό. Στις 10 Μαρτίου 1919, ο Κόκκινος Στρατός σφαγιάζει Έλληνες στη Χερσώνα με το πρόσχημα της συνεργασίας με τον εχθρό. Μετά την αποχώρηση των συμμαχικών δυνάμεων από την Οδησσό, χιλιάδες Έλληνες εγκαταλείπουν τη χώρα, πρόσφυγες στην Ελλάδα και τη Ρουμανία, φοβούμενοι ότι θα πέσουν θύματα νέων σφαγών του Κόκκινου Στρατού. Ο λιμός που μαστίζει την Ουκρανία προκαλεί την έξοδο χιλιάδων ατόμων προς τον Καύκασο. Εκατοντάδες πεθαίνουν από την πείνα. Με το πρόσχημα της αστικής καταγωγής τους, 7.000-8.000 Έλληνες στερούνται κάθε βοήθειας σε τρόφιμα. Παιδιά ορφανά που οι γονείς τους πέθαναν από την πείνα υποβιβάζονται στην κατάσταση των bezprisorni . Τα ανήσυχα χρόνια του εμφυλίου, οι πρώτοι μεγάλοι διαδοχικοί λιμοί του «κομμουνισμού του πολέμου», ο σφετερισμός των αγαθών από την κομμουνιστική εξουσία, οι συλλήψεις δεκάδων προυχόντων, οι θανατικές καταδίκες, προκαλούν την έξοδο του μισού περίπου ελληνικού πληθυσμού της Ρωσίας . Στο δεύτερο ήμισυ της δεκαετίας του '20, οι Έλληνες προσαρμόζονται κουτσά- στραβά στις νέες συνθήκες ζωής. Ένας σημαντικός αριθμός από αυτούς διατηρεί την ελληνική υπηκοότητα, παρά τις πιέσεις που τους ασκούν οι αρχές για να διαλέξουν τη σοβιετική. Άλλοι γίνονται σοβιετικοί πολίτες ελληνικής-εθνικότητας. Χιλιάδες διατηρούν το καθεστώς τού απάτριδος. Ωστόσο, η έξοδος συνεχίζεται. Χιλιάδες Έλληνες υπήκοοι παίρνουν την άδεια να εγκαταλείψουν τη Σοβιετική Ένωση. Δεκάδες άλλοι, εξόριστοι στη Σιβηρία ή καταδικασμένοι σε φυλάκιση για διάφορους λόγους, απελαύνονται στην Ελλάδα η οποία, σε αντάλλαγμα, επιτρέπει σε περίπου χίλιους Αρμένιους να πάνε στη Σοβιετική Δημοκρατία της Αρμενίας. Όμως το μεταναστευτικό κύμα προς την Ελλάδα στερεύει στα τέλη της δεκαετίας του '20. Η Σοβιετική Ένωση κλείνεται όλο και περισσότερο στον εαυτό της. Η αναγκαστική κολεκτιβοποίηση εκείνης της εποχής δεν αφήνει ανέγγιχτους τους Έλληνες αγρότες. Προσκολλημένοι στις αγροτικές παραδόσεις της οικογενειακής ιδιοκτησίας δυσανασχετούν με την υποχρεωτική ένταξή τους στα κολχόζ. Βρίσκονται κατηγορούμενοι ότι ανήκουν στην «τάξη των κουλάκων», υφίστανται την ίδια τύχη όπως και εκατομμύρια άλλοι χωρικοί της Σοβιετικής Ένωσης: εκτόπιση των οικογενειών στη Σιβηρία και στην κεντρική Ασία, κατάσχεση των περιουσιών τους, εγκλεισμό σε στρατόπεδα εργασίας στις πολικές περιοχές. O ελληνικός πληθυσμός της Κριμαίας, του Κουμπάν, της νότιας Ρωσίας και της Αμπχαζίας δέχθηκε ισχυρά πλήγματα από την τρομοκρατία της κολεκτιβοποίησης. O λιμός που οργανώθηκε από το ΚΚΣΕ στην Ουκρανία το 1932 επεκτάθηκε και στη νότια Ρωσία. Πολυάριθμα υπήρξαν τα θύματα μεταξύ των Ελλήνων, εκατοντάδες παιδιά υπέκυψαν από την ασιτία. Για να γλιτώσουν από την εκτόπιση και την πείνα ολόκληρες οικογένειες καταφεύγουν στις ελληνικές κοινότητες του Καυκάσου, όπου η καταστολή είναι ακόμη χαλαρή, Η περίπτωση των 36 ελληνικών οικογενειών της παράλιας πόλης του Άντλερ στη νότια Ρωσία απεικονίζει ορισμένες από τις μεθόδους που χρησιμοποιούσαν οι πολιτικο-αστυνομικές σοβιετικές αρχές. Αφού καλούνται να παρουσιαστούν στην Εκτελεστική Επιτροπή της περιφέρειας τού Σότσι, τους κατάσχονται τα πιστοποιητικά εθνικότητας. Τέσσερις μήνες αργότερα, ξανακαλούνται να παρουσιαστούν ενώπιον της Εκτελεστικής Επιτροπής και συλλαμβάνονται επιτόπου από όργανα της Γκεπεού με την κατηγορία των «αντεπαναστατικών» ενεργειών. Αφού πρώτα υποβάλλονται σε φριχτά βασανιστήρια και ρίχνονται σε απομονωμένα και υγρά μπουντρούμια, «ομολογούν» την υποτιθέμενη αντεπαναστατική τους δραστηριότητα, η οποία δήθεν κατευθύνεται από την ελληνική πρεσβεία στη Μόσχα. Ορισμένοι καταδικάζονται σε βαριές ποινές καταναγκαστικών έργων, άλλοι εκτοπίζονται σε αφιλόξενα μέρη της κεντρικής Ασίας. Το πρώτο μισό της δεκαετίας του '30, ο αριθμός των Ελλήνων που συνελήφθησαν και καταδικάστηκαν σε εξορία ή μεταφέρθηκαν σε στρατόπεδα συγκέντρωσης αυξάνει διαρκώς. Οι αγρότες που βρίσκονται κατηγορούμενοι ότι δεν εκπλήρωσαν το «πλάνο» παραγωγής δημητριακών αποτελούν τα βασικά θύματα. Σύμφωνα με επαληθευμένες μαρτυρίες, τα θύματα ανέρχονταν σε χιλιάδες, συμπεριλαμβανομένων και των οικογενειών που είχαν καταδικαστεί σε εκτόπιση (101). Αυτή ήταν η κατάσταση τις παραμονές των Μεγάλων Διωγμών που θα εξαπολύονταν σε όλη τη Σοβιετική Ένωση κατά το δεύτερο μισό της δεκαετίας του '30. Οι Μεγάλοι Διωγμοί που εξαπολύθηκαν κατά του λαού της Σοβιετικής Ένωσης παρέσυραν στην καταστροφική τους δίνη εκατομμύρια ανθρώπους. Οι εθνικές μειονότητες θεωρούνταν ύποπτες ως «ανατρεπτικές» εστίες και «προγεφυρώματα» του εξωτερικού εχθρού. Οι Έλληνες κατηγορήθηκαν συλλογικά ότι υπηρετούσαν τους «μοναρχοφασίστες και τη δικτατορία του Μεταξά», ότι «σαμποτάριζαν την οικοδόμηση του σοσιαλισμού», ότι επιδίδονταν σε κατασκοπία, ότι ήταν μια μυρμηγκοφωλιά αντισοσιαλιστικών στοιχείων και ότι στόχευαν στη συγκρότηση μιας αυτόνομης ελληνικής Δημοκρατίας. Αυτές οι ψευδείς κατηγορίες έφεραν ένα κύμα συλλήψεων και την εκτόπιση δεκάδων χιλιάδων Ελλήνων που εξαφανίστηκαν για πάντα στην άβυσσο του αρχιπελάγους του Γκουλάγκ. Στην Ουκρανία, στη νότια Ρωσία, στην Αμπχαζία, στη Γεωργία, στο Κουμπάν, η NKDV  αποδύεται σε επιχειρήσεις μαζικών συλλήψεων των Ελλήνων. Έτσι, στις 30 Οκτωβρίου και στις 17 Δεκεμβρίου 1937, στις 8 Φεβρουάριου και στις 29 Οκτωβρίου 1938, καθώς και στις 26 Φεβρουάριου 1939 αρκετές χιλιάδες συλλαμβάνονται. Μόνον στην περιοχή του Ντονιέτσκ (Κάτω Ντον), μεταξύ 1937 και 1938, 3.628 Έλληνες συνελήφθησαν, 3.470 εκτελέστηκαν, 158 καταδικάστηκαν σε 5 ή 10 χρόνια καταναγκαστικών έργων σε στρατόπεδα συγκέντρωσης. Χιλιάδες ελληνικές οικογένειες του Κουμπάν εκτοπίστηκαν στην κεντρική Ασία και στη Σιβηρία. Μετά το 1937, τα μικρά παιδιά των «εχθρών του λαού» αποσπώνται από τους γονείς τους και κλείνονται σε «ειδικά» ορφανοτροφεία που δημιουργούνται γι' αυτόν το σκοπό. Τα παιδιά άνω των 15 ετών εκτελούνται με την κατηγορία των ανατρεπτικών ενεργειών. Η ελληνική ιντελιγκέντσια εξοντώνεται σχεδόν ολοκληρωτικά. Δημοσιογράφοι των ελληνικών εφημερίδων, καθηγητές πανεπιστημίων, δάσκαλοι, φοιτητές παιδαγωγικών ινστιτούτων, καλλιτέχνες, συγγραφείς, ιερωμένοι εκτελούνται ή εξορίζονται. Το 1938, οι αρχές κλείνουν τα ελληνικά σχολεία και το Τέκνικουμ του Σοχούμ - το Ελληνικό Παιδαγωγικό Ινστιτούτο - όπου εκπαιδεύονται οι μελλοντικοί καθηγητές. Οι εκδοτικοί οίκοι εξαφανίζονται. H πολιτιστική δραστηριότητα μειώνεται και τελικά εξαφανίζεται. Κάθε επαφή, ακόμη και με τη μορφή επιστολών, με την Ελλάδα θεωρείται έγκλημα ή πράξη κατασκοπίας. Οι κάτοχοι ελληνικής υπηκοότητας είναι τα κατ' εξοχήν θύματα της τρομοκρατίας των ετών 1937-1938, επειδή λογαριάζονται ως άμεσοι πράκτορες του εχθρού. Ο συνολικός αριθμός των θυμάτων των Μεγάλων Διωγμών είναι δύσκολο να υπολογιστεί. Όμως είναι αναμφίβολα υψηλός. Για παράδειγμα, σύμφωνα με τις σοβιετικές πηγές, 70% του πληθυσμού των ενήλικων αρρενων της περιοχής του Σότσι συνελήφθησαν. Η πλειοψηφία τους εκτελέστηκε. Οι εκτιμήσεις που δίνονται από αρκετές πηγές ανεβάζουν τον αριθμό των θυμάτων σε 50.000. Οι μαζικές εκτοπίσεις των ελληνικών πληθυσμών στα Γκουλάγκ του πολικού βορρά και στην κεντρική Ασία διακόπτονται προσωρινά στη διάρκεια του 1939. Η ΤΡΟΜΟΚΡΑΤΙΑ ΤΩΝ ΕΤΩΝ 1941-1949 Η είσοδος της ΕΣΣΔ στον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο σηματοδοτεί μια νέα ώθηση των μαζικών διωγμών. Πρώτοι στόχοι είναι οι εθνικές μειονότητες, ιδιαίτερα αυτές που κατοικούν στη νότια Ρωσία και στον Καύκασο. Έτσι, κιόλας από το 1941, οι ελληνικής υπηκοότητας κάτοικοι της περιοχής του Κερτς στην Κριμαία εκτοπίζονται στην Άλμα Άτα, πρωτεύουσα του Καζακστάν. Το 1942, ένα τμήμα του ελληνικού πληθυσμού της νότιας Ρωσίας εξορίζεται στο Καζακστάν και στο Κρασνογιάρσκ, στη Σιβηρία. Οι εκτοπιζόμενοι δεν είχαν παρά μονάχα μερικές ώρες για να ετοιμαστούν γι' αυτή τη μεταφορά που οργανωνόταν κάτω από απάνθρωπες συνθήκες. Στη διάρκεια του πολέμου, οι ελληνικοί πληθυσμοί δεν έδειξαν καμιά συμπάθεια στους Γερμανούς εισβολείς. Παρά τους διωγμούς που είχαν υποστεί στη δεκαετία του '30, έμειναν πιστοί στη σοβιετική εξουσία. Έτσι, στην Κριμαία, οι Έλληνες συμμετείχαν σε μάχες στο πλευρό του σοβιετικού στρατού και στις γραμμές των ανταρτών. Χιλιάδες Έλληνες έπεσαν μαχόμενοι. O άμαχος πληθυσμός συνεισέφερε ευρύτατα στην πολεμική προσπάθεια δίνοντας εκατομμύρια ρούβλια για την άμυνα της χώρας. Στο κατεχόμενο Κουμπάν, οι Γερμανοί κατεδίωξαν τους κατοίκους ελληνικών χωριών καταστρέφοντας τις αγροτικές εγκαταστάσεις και τα σπίτια τους. Έτσι ολοκλήρωσαν τις καταστροφές της εποχής των Μεγάλων Διωγμών. Μετά την απελευθέρωση των περιοχών από τον σοβιετικό στρατό, οι διώξεις ξαναρχίζουν για τα καλά. Το 1944, 16.375 Έλληνες εκτοπίζονται από τη Γεωργία, την Αρμενία και το Αζερμπαϊτζάν. Η πλειοψηφία τους στέλνεται στο νότο του Καζακστάν . Ένα μέρος τους εξορίζεται στην περιοχή του Βλαδιβοστόκ. Άλλοι Έλληνες μεταφέρθηκαν στα στρατόπεδα του Γκουλάγκ στο Μαγκαντάν και στο Κόμι, όπου συνάντησαν τους ελάχιστους που είχαν επιβιώσει από τις συλλήψεις του 1937. Ένας μικρός αριθμός από εκείνους που είχαν εκτοπιστεί στις πολικές περιοχές της Σιβηρίας κατόρθωσαν να επιβιώσουν κάτω από τις σκληρές κλιματολογικές συνθήκες και τις κακουχίες των στρατοπέδων. Μόλις απελευθερώθηκε η Κριμαία από τους Γερμανούς, οι σοβιετικές αρχές προχώρησαν στην εκτόπιση των εθνικών μειονοτήτων της χερσονήσου. Ο ελληνικός πληθυσμός υπεστη την ίδια μοίρα με τους Τατάρους, τους Τούρκους, τους Ιρανούς και άλλες εθνότητες που ήταν εγκαταστημένες στην περιοχή. Σύμφωνα με πηγές της KGB, 14.760 Έλληνες εκτοπίστηκαν από την Κριμαία στο Ουζμπεκιστάν και στη Σιβηρία κάτω από τρομακτικές συνθήκες. Το 1946, ένα δεύτερο κύμα μαζικών εκτοπίσεων Ελλήνων της Κριμαίας προς το Καζακστάν θα λάβει χώρα κάτω από εξίσου σκληρές περιστάσεις. Τον Ιούνιο και τον Ιούλιο του 1949 είναι η σειρά των Ελλήνων της Γεωργίας και της περιοχής του Κρασνοντάρ να εκτοπιστούν στο Ουζμπεκιστάν και στο Καζακστάν. 4.000 άτομα από την περιοχή του Βατούμ και 12.000 από την περιοχή του Σοχούμ μεταφέρθηκαν στην κεντρική Ασία. Περί τους 30.000 Έλληνες του Καυκάσου, ελληνικής και σοβιετικής υπηκοότητας, εκτοπίστηκαν στις άγονες περιοχές του νότιου Καζακστάν. 124 Έλληνες της Οδησσού ακολούθησαν τον ίδιο δρόμο για την εξορία. Δεν είναι δυνατόν να απαριθμήσουμε με ακρίβεια τον αριθμό των Ελλήνων που εκτοπίστηκαν στην κεντρική Ασία. Ωστόσο, ορισμένες ενδείξεις επιτρέπουν να εκτιμήσουμε την τάξη μεγέθους. Έτσι, 50.000 άτομα από την Αμπχαζία και 20.000 από την Ατζαρία εκτοπίστηκαν στις αποκεντρωμένες περιοχές της κεντρικής Ασίας. Στα τέλη της δεκαετίας του '40, οι παραδοσιακές ελληνικές κοινότητες έχουν πλέον εξαρθρωθεί και οι κάτοικοί τους βρίσκονται διασκορπισμένοι στις πιο τραχιές περιοχές της Σοβιετικής Ένωσης. Καμιά οικογένεια δεν γλίτωσε από αυτή την εγκληματική πολιτική. Παρ' όλα αυτά, τη στιγμή του «λιωσίματος των πάγων» που έπεται του 20ού Συνεδρίου του ΚΚΣΕ, οι Έλληνες έλαβαν εξουσιοδότηση να επιστρέφουν στο Κουμπάν και στη νότια Ρωσία. Όμως ένας όχι ασήμαντος αριθμός εκτοπισμένων αποφάσισαν να παραμείνουν στην κεντρική Ασία, επειδή το να ξανάρχιζαν μια νέα ζωή στην περιοχή προέλευσής τους, κάτω από τις σοβιετικές προϋποθέσεις διαβίωσης, ήταν πέρα από τις δυνάμεις τους και τα οικονομικά τους. Η κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης έδωσε την ευκαιρία σε αυτούς τους πληθυσμούς να εγκαταλείψουν οριστικά τη χώρα και να εγκατασταθούν στην Ελλάδα.