Λίγο πριν την αποκάλυψη ενός σπουδαίου αρχαιολογικού ευρήματος βρίσκονται οι αρχαιολόγοι στην περιοχή Αμφίπολη των Σερρών.
Η αρχαιολογική σκαπάνη έπειτα από πολυετή ανασκαφή στον Τύμβο Καστά, στην αρχαία Αμφίπολη, εντόπισε την είσοδο του τύμβου, γεγονός που αποδεικνύει ότι πρόκειται για ταφικό μνημείο.
Ο ταφικός περίβολος χρονολογείται γύρω στο 325 - 300 πριν και φέρεται να έχει την υπογραφή του φημισμένου της εποχής εκείνης, αρχιτέκτονα, Δεινοκράτη, που σύμφωνα με ιστορικά στοιχεία ήταν και στενός φίλος του Μ. Αλεξάνδρου.
Οικοδομήθηκε από θασίτικο μάρμαρο που μεταφέρθηκε στη περιοχή με ειδικά πλοιάρια, ενώ οι μαρμάρινοι δόμοι από την Αλική της Θάσου, τοποθετήθηκαν με ειδικούς γερανούς, κατασκευασμένους από ξύλο, σίδηρο και μολύβι, ίχνη των οποίων βρέθηκαν κατά την αρχαιολογική ανασκαφή.
Σύμφωνα με τις αρχαιολογικές έρευνες, ένα μεγάλο μέρος του περιβόλου έχει αποξηλωθεί κατά τους ρωμαϊκούς χρόνους με αποτέλεσμα αρκετά μαρμάρινα αρχιτεκτονικά μέλη του να μη βρίσκονται στη θέση τους.
Δείτε στο βίντεο που ακολουθεί τις αποκλειστικές εικόνες από τον αρχαιολογικό χώρο που κατάφερε να εξασφαλίσει το thestival.gr. Στις εικόνες καταγράφεται ξεκάθαρα το σημείο στο οποίο οι αρχαιολόγοι εντόπισαν την είσοδο του ταφικού μνημείου.
Με την ανακάλυψη της λαμπρής εισόδου του ταφικού μνημείου στην Αμφίπολη, οι εξελίξεις διαδέχονται ραγδαία η μία την άλλη και ανατρέπουν τα δεδομένα αλλά και την ιστορία.
Σύμφωνα με το τοπικό ιστολόγιο amfipolinews, σιωπή και απόλυτη μυστικότητα υπάρχει από την πλευρά των αρχαιολόγων, καθώς είναι πλέον βέβαιοι ότι βρίσκονται κοντά σε μια μεγάλη αρχαιολογική ανακάλυψη που θα συνταράξει όχι μόνο το πανελλήνιο, αλλά ολόκληρη την υφήλιο.
Η ανασκαφή του μαρμάρινου περιβόλου του Τύμβου έχει ολοκληρωθεί με την εύρεση της βασιλικής πύλης του τάφου. Ένα θολωτό δωμάτιο ξεπροβάλλει από τη δεσπόζουσα πύλη.
Δρακόντια είναι τα μέτρα φύλαξης του Τύμβου στο λόφο Καστά Μεσολακκιάς. Όλη η αστυνομική διεύθυνση του Νομού Σερρών βρίσκεται σε επιφυλακή. Με τα τελευταία ευρήματα αρχίζει να λύνεται ο γρίφος του μυστηρίου του τάφου κι έτσι καθημερινά βρισκόμαστε ένα βήμα πιο κοντά στην ταυτοποίηση του ταφικού μνημείου! Μετά τις τελευταίες αναπάντεχες εξελίξεις έχει εγκριθεί με συνοπτικές διαδικασίες η συνέχιση και ενίσχυση της χρηματοδότησης, έτσι ώστε η ανασκαφή να έχει ολοκληρωθεί μέχρι το τέλος του ερχόμενου μήνα. Αξίζει να αναφερθεί ότι η ανασκαφή διεξάγεται κάτω από αυστηρό αστυνομικό κλοιό, ενώ αναμένεται τις επόμενες ώρες τα μέτρα ασφαλείας να ενισχυθούν και από τις ειδικές δυνάμεις του στρατού!
Στην τελευταία παρουσίαση για την πορεία της ανασκαφής από την προϊσταμένη της ΚΗ" Εφορείας Κλασικών Αρχαιοτήτων Σερρών Κατερίνα Περιστέρη και τον Μιχάλη Λεφαντζή, έγινε η αναπαράσταση του περιβόλου και της πύλης. Επιβεβαιώνονται οι προβλέψεις του Μιχάλη Λεφαντζή για το διάκοσμο της πύλης. Η είσοδος φυλάσσεται από δύο μεγαλεπήβολα αγάλματα με τη μορφή σφίγγας. Η ιστορία μας διδάσκει πως δεν είναι τυχαία η θέση των δύο σφιγγών.
Σφίνξ- Σφιγγός = Προέρχεται από την αρχαία λέξη σφείς που χρησιμοποιείται ήδη από την εποχή του Ησίοδου και του Ομήρου και σημαίνει διττός = αυτός που είναι διπλός ή αυτός που ερμηνεύεται με δύο τρόπους όπως στην περίπτωση της Σφίγγας.Η Σφίγγα είναι φανταστικό πλάσμα της ελληνικής μυθολογίας, στενά συνδεδεμένο με το μύθο των Λαβδακιδών και συγκεκριμένα με εκείνον του Οιδίποδα.
Οι αναπαραστάσεις της χρησιμοποιούνταν σε ασφαλισμένους χώρους ως σύμβολα προστασίας στον αιγυπτιακό, ελληνικό και ρωμαϊκό πολιτισμό.
Σύμφωνα με τον Ησίοδο ήταν κόρη της Χίμαιρας και του Όρθρου ή κατά άλλους του Τυφώνος και της Έχιδνας. Η Έχιδνα είχε γεννήσει επίσης τον Κέρβερο, τον Όρθρο (φύλακας των κοπαδιών του Γηρυόνη), το Λιοντάρι της Νεμέας, τη Λερναία Ύδρα και τη Φαία της Κρομμυώνας. Της αποδίδουν επίσης τη Χίμαιρα, το δράκοντα της Κολχίδας, το φύλακα του χρυσόμαλλου δέρατος, το δράκοντα που φυλούσε τα χρυσά μήλα των Εσπερίδων και τον αετό του Προμηθέα.
Η Σφίγγα είναι αυτή που θέτει τα αινίγματα και όπως όλα τα Αινίγματα που χρησιμοποιούν συμβολισμούς, δεν κυριολεκτούν και έχουν δύο ερμηνείες, μια εξωτερική και μια εσωτερική που ήταν και το ζητούμενο.
Η Σφίγγα είναι ένα σύμβολο που μας συνδέει με εκείνη την εποχή, την προϊστορική, κατά την οποία, οι ζωόμορφες απεικονίσεις Θεών ή και Ηρωοποιημένων θνητών, όπως του Ερεχθέα του Βασιλιά πάνω στην ακρόπολη με το κάτω του τμήμα σε μορφή φιδιού, ήταν κάτι συνηθισμένο, με σκοπό να τονισθεί και να συμβολισθεί ταυτόχρονα η κυρίαρχη λατρεία εκείνης της εποχής, η λατρεία της Θεάς Γης ( Γα, Δα).
Η λατρεία αυτή προηγείται χρονολογικά της λατρείας του Δωδεκάθεου που την διαδέχεται και κατά κάποιον τρόπο την συνεχίζει. Έτσι η μορφή της Σφίγγας, ενώ είναι ένα σύμβολο που υπάρχει στην περιοχή της Μεσογείου, (την συναντάμε στην Αίγυπτο και την Ανατολή γενικότερα), στην Ελληνική της απόδοση αποκτά χαρακτηριστικά που εξυπηρετούν και εκφράζουν Ελληνικά Πρότυπα.
Δεν είναι τυχαίο που την συναντάμε έντονα συσχετισμένη με το Μαντείο των Δελφών, που την προϊστορική περίοδο είναι Ιερό αφιερωμένο στην θεά Γη. Την ιστορική περίοδο, όταν το Μαντείο μετατρέπεται σε Ιερό του Απόλλωνα, οι χρησμοί συνεχίζουν να δίνονται και να ερμηνεύονται με διττό τρόπο.
Η Σφίγγα λοιπόν, είχε να κάνει με τελετές Μύησης και η απάντηση στον Γρίφο, αποκάλυπτε το μυστικό για την Αθανασία, σε όσους από τους πιστούς ήταν σε θέση να τον κατανοήσουν.
Η αδυναμία ορισμένων να κατανοήσουν την εσωτερική σημασία του Γρίφου, δεν τους έκανε θύματα της Σφίγγας,η οποία υποτίθεται ότι τους καταβρόχθιζε, (σφίγγοντάς τους), απλά τους στερούσε την ευκαιρία να μετέχουν της Αθανασίας.
Η ελληνική Σφίγγα έχει πάντα κεφαλή Γυναικός, στήθος και φτερά Αετού, σώμα Λιονταριού ( ή Λέαινας) και ουρά σε μορφή Φιδιού. Είναι η απεικόνιση της ίδιας Φύσης και των 5 στοιχείων που την αποτελούν σύμφωνα με τις θεωρίες εκείνης της εποχής για την Δημιουργία του Κόσμου (Εμπεδοκλής κλπ).
Οι συμβολισμοί είναι σαφείς και αναφέρονται σε αρχέτυπα κοινά σε πολλούς λαούς όπως και στον δικό μας. Η κεφαλή της Γυναίκας συμβολίζει το στοιχείο της Γης, το στήθος και τα φτερά Αετού συμβολίζουν τον Αέρα, το σώμα του Λιονταριού συμβολίζει την Φωτιά και η ουρά του Φιδιού συμβολίζει το Νερό. Το Πέμπτο Στοιχείο , η Πεμπτουσία, ο Αιθήρ, η Θεία Ουσία, ή καλύτερα η Θεία Ανάσα που δεν είναι ορατή αλλά αγκαλιάζει και διαπερνά τα πάντα χαρίζοντας ζωή και στις πέτρες, είναι και εδώ Αόρατη και εκφράζεται μέσα από τον Γρίφο, το Αίνιγμα, που μπορεί να χαρίσει και ζωή και Αθανασία.
Η σχέση της Σφίγγας με την Αθανασία υποδηλώνεται και από την συχνή χρήση της σαν ταφικό μνημείο, κυρίως σε τάφους της Αρχαϊκής περιόδου.
Είναι σαφές ότι η Σφίγγα σαν ταφικό μνημείο συμβολίζει το ύστατο μυστήριο, το Επέκεινα, την δυνατότητα της Αθανασίας. Ο θάνατος είναι ένα γεγονός στην ζωή των ανθρώπων, που οι Έλληνες εκείνης της εποχής μπορούσαν να διαχειριστούν να κατανοήσουν και να αντιμετωπίσουν με αξιοπρέπεια και χαμόγελο, μέσα από τις αλλεπάλληλες εν ζωή μυήσεις τους στα Μυστήρια των μεγάλων Ελληνικών Ιερών που τους χάριζε την βεβαιότητα της Αθανασίας τους, μιας Αθανασίας που συμβολικά απεικονιζόταν και με τη Σφίγγα.
Ολοκληρώθηκε η επίσκεψη του Αντώνη Σαμαρά στην Αμφίπολη
Ο πρωθυπουργός, συνοδευόμενος από τη σύζυγό του Γεωργία και τον υπουργό Πολιτισμού Κώστα Τασούλα, έφτασε στην Αρχαία Αμφίπολη γύρω στις 10 παρά 15 το πρωί της Τρίτης, ξεναγήθηκε στον χώρο της εξελισσόμενης ανασκαφής από την υπεύθυνη αρχαιολόγο Κατερίνα Περιστέρη και ενημερώθηκε για τα ευρήματα.
Ο Πρωθυπουργός κατά την επίσκεψη του, έκανε την ακόλουθη δήλωση:
«Είναι βέβαιο ότι βρισκόμαστε μπροστά σε ένα εξαιρετικά σημαντικό εύρημα. Η γη της Μακεδονίας μας εξακολουθεί να μας συγκινεί και να μας εκπλήσσει αποκαλύπτοντας από τα σπλάχνα της μοναδικούς θησαυρούς, που συνθέτουν, υφαίνουν όλοι μαζί αυτό το μοναδικό μωσαϊκό της Ελληνικής μας Ιστορίας, για το οποίο όλοι οι Έλληνες είναι πολύ υπερήφανοι.
Πρόκειται εδώ για ένα μνημείο με μοναδικά χαρακτηριστικά: Ένας περίβολος γύρω-γύρω 497 μέτρα, σχεδόν ένας τέλειος κύκλος σμιλεμένος σε μάρμαρο Θάσου.
Το λιοντάρι της Αμφίπολης πάνω από 5 μέτρα, 5,20 μέτρα, ας το σκεφτούμε στην κορυφή του τύμβου. Δυο ολόγλυφες Σφίγγες που βλέπετε, που είναι εκεί σαν να φυλάσσουν- και πράγματι είναι εκεί για να προφυλάξουν την είσοδο του τάφου. Ένας δρόμος πλατύς, με πλάτος 4,5 μέτρα, που οδηγεί στην είσοδο με τοίχους που μιμούνται σε φρέσκο τον τρόπο δόμησης του περίβολου.
Πιστεύω ότι όλα αυτά τα στοιχεία έχουν επιτρέψει στην κ. Περιστέρη, την ανασκαφέα, την αρχαιολόγο, να είναι αισιόδοξη ότι πρόκειται για ένα μοναδικό ταφικό μνημείο, που- όπως μας είπε- χρονολογείται μεταξύ του 325 και του 300 π.Χ.. Βέβαια, στο καίριο ερώτημα η ανασκαφή είναι αυτή η οποία θα αποκαλύψει την ταυτότητα του νεκρού.
Η ανασκαφή θα συνεχιστεί με ρυθμούς που υπαγορεύει τόσο το εύρημα όσο, βέβαια, και η επιστημονική δεοντολογία.
Για άλλη μια φορά συγχαρητήρια στην κ. Περιστέρη και τους συνεργάτες της».
Ο τάφος ανήκει στην οικογένεια του Μεγάλου Αλεξάνδρου;
Ανακαλύφθηκε ή όχι ο βασιλικός τάφος της οικογένειας του Μεγάλου Αλεξάνδρου; Το ερώτημα αυτό καλείται να βρει απάντηση τις επόμενες ημέρες στην αρχαία Αμφίπολη Σερρών, εκεί που η αρχαιολογική σκαπάνη βρήκε έναν σημαντικό τάφο ...
Όπως είναι γνωστό από πέρυσι, στην περιοχή κατά τη διεξαγωγή των ανασκαφών στον λόφο Καστά, αποκαλύπτεται ένας μοναδικός ταφικός περίβολος στον κόσμο, ο οποίος, λόγω του μεγέθους του που αγγίζει περίπου τα πεντακόσια μέτρα, με ακριβείς αναλογίες ύψους τριών μέτρων και συνολικού μήκους 497 μέτρων, δημιουργεί συνειρμούς για το ποιοι μπορεί να είναι εκεί θαμμένοι.
Οι ανασκαφές
Το Ιούνιο, μετά τη χρηματοδότηση των 100.000 ευρώ από το υπουργείο Πολιτισμού, οι ανασκαφές που είχαν σταματήσει λόγω χειμερινής περιόδου συνεχίστηκαν, με την προϊσταμένη της ΚΗ" Εφορείας Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων, Κατερίνα Περιστέρη, να απομακρύνει αρχικά τους τόνους χώματος που σκέπαζαν τον λόφο Καστά, και στη συνέχεια να ολοκληρώνει την ανασκαφή του μεγαλοπρεπούς ταφικού περιβόλου που χρονολογείται στο τελευταίο τέταρτο του 4ου αι. π.Χ.
Η κ. Περιστέρη, μιλώντας στο ΑΠΕ, είχε πει ότι «κατά την περίοδο που χρονολογείται ο ταφικός περίβολος, μετά τον θάνατο του Μ. Αλεξάνδρου μέχρι το τέλος του 4ου π.Χ. αιώνα, διαδραματίζονται σπουδαία ιστορικά γεγονότα στην περιοχή της Αμφίπολης. Σημαντικοί στρατηγοί και ναύαρχοι του Μ. Αλεξάνδρου σχετίζονται με την περιοχή. Εδώ ο Κάσσανδρος εξορίζει και θανατώνει το 311 π.Χ. τη νόμιμη σύζυγο του Μ. Αλεξάνδρου Ρωξάνη και τον γιο του Αλέξανδρο Δ'».
Δεινοκράτης
Ο ταφικός περίβολος χρονολογείται γύρω στο 325-300 π.Χ. και φέρεται να έχει την υπογραφή του φημισμένου της εποχής εκείνης αρχιτέκτονα Δεινοκράτη, που σύμφωνα με ιστορικά στοιχεία ήταν και στενός φίλος του Μ. Αλεξάνδρου. Οικοδομήθηκε από θασίτικο μάρμαρο που μεταφέρθηκε στην περιοχή με ειδικά πλοιάρια, ενώ οι μαρμάρινοι δόμοι από τη Θάσο τοποθετήθηκαν με ειδικούς γερανούς, κατασκευασμένους από ξύλο, σίδηρο και μολύβι, ίχνη των οποίων βρέθηκαν κατά την αρχαιολογική ανασκαφή.
Σύμφωνα με τις αρχαιολογικές έρευνες, ένα μεγάλο μέρος του περιβόλου έχει αποξηλωθεί κατά τους ρωμαϊκούς χρόνους με αποτέλεσμα αρκετά μαρμάρινα αρχιτεκτονικά μέλη του να μη βρίσκονται στη θέση τους. Μια ευρύτερη έρευνα, που πραγματοποιήθηκε στην περιοχή της Αμφίπολης στην προσπάθεια να εντοπιστούν τα χαμένα αρχιτεκτονικά μέλη, οδήγησε την Κατερίνα Περιστέρη και τους συνεργάτες της στην περιοχή του χώρου του μνημείου του Λέοντα της Αμφίπολης, όπου τα χαμένα μέλη του περιβόλου βρέθηκαν είτε διάσπαρτα, είτε εντοιχισμένα στη βάση του Λέοντος. Η χρονολόγηση τόσο του ταφικού περιβόλου όσο και του Λέοντα συμπίπτει και ανήκει στο τελευταίο τέταρτο του 4 π.Χ. αιώνα.