Ζακυνθινοί Εβραίοι από την Αθήνα, το Ισραήλ και την Αμερική συναντήθηκαν στη γενέτειρά τους, σε μια συγκινητική εκδήλωση τιμής και μνήμης στους ομοθρήσκους τους, η οποία πραγματοποιήθηκε, χθες το πρωί, στο Εβραϊκό Νεκροταφείο, με την αποκάλυψη δύο μαρμάρινων επιγραφών.
Πρόκειται για μια σημαντική πρωτοβουλία των Ζακυνθινοεβραίων της Αθήνας και της Αμερικής, οι οποίοι, μετά από έγκριση του Κεντρικού Ισραηλιτικού Συμβουλίου Ελλάδος, τοποθέτησαν, στο χώρο του ιστορικού Εβραϊκού Νεκροταφείου, δύο μαρμάρινες επιγραφές, ως έκφραση μνήμης και τιμής σε ομόθρησκους συμπατριώτες τους. Οι απόγονοι αυτών των ανθρώπων συγκεντρώθηκαν το πρωί της Κυριακής στο Εβραϊκό Νεκροταφείο, στο Ψήλωμα, μέσα στον κατάφυτο ελαιώνα, για να αποτίσουν φόρο τιμής και μνήμης στα χαμένα αδέρφια τους. Η πρώτη μαρμάρινη επιγραφή αναφέρεται στους περίπου εβδομήντα Εβραίους, που γεννήθηκαν στη Ζάκυνθο και στα μέλη των οικογενειών τους, που διέμεναν στην Κέρκυρα και τα Χανιά, κατά την περίοδο της Κατοχής, με συνέπεια να συγκαταλέγονται στα έξι εκατομμύρια θύματα του Ολοκαυτώματος, ενώ υπενθυμίζει, έμμεσα, τη μοναδική, σε όλη την κατεχόμενη Ευρώπη, διάσωση του συνόλου των 275 Εβραίων της Ζακύνθου, από τη Γερμανική θηριωδία, χάρις στην αλληλεγγύη και τον ηρωισμό των συμπατριωτών μας, με πρωτεργάτες, τους τότε Μητροπολίτη Χρυσόστομο και Δήμαρχο Λουκά Καρρέρ. Η δεύτερη μαρμάρινη επιγραφή αναφέρεται στον Ζακυνθινοεβραίο στρατιώτη, Μωυσή Φόρτες, ο οποίος έπεσε, μαχόμενος ηρωικά, στο Ελληνοαλβανικό Μέτωπο, στις 23 Δεκεμβρίου του 1940, κατά τη νικηφόρα προέλαση του Ελληνικού Στρατού εντός του Αλβανικού εδάφους και, συγκεκριμένα, κατά τη μάχη, στο Ύψωμα 1220, ανατολικά της Κλεισούρας. Μέσω του Μωυσή Φόρτες, τιμήθηκαν και οι 12.000 περίπου νεκροί Εβραίοι του έπους της πατρίδας μας στον Ελληνοϊταλικό Πόλεμο 1940 - 1941. Αξιοσημείωτο είναι ότι ήρθαν στο νησί, ειδικά για την εκδήλωση των αποκαλυπτηρίων, Ζακυνθινοεβραίοι που κατοικούν στο Ισραήλ, οι οποίοι μαζί με μέλη των εκεί οικογενειών τους υπερβαίνουν τους πενήντα. Μεταξύ αυτών, είναι και η κόρη του αείμνηστου στρατιώτη Μωυσή Φόρτες και η οικογένειά της. Τα αποκαλυπτήρια της μαρμάρινης επιγραφής των θυμάτων του Ολοκαυτώματος, Εβραίων, γεννηθέντων στη Ζάκυνθο, έκανε ο Πρόεδρος του Κεντρικού Ισραηλινού Συμβουλίου Ελλάδας κ. Βενιαμίν Αλμπάλα. Ακολούθησαν το άναμμα δύο κεριών και επιμνημόσυνη δέηση από θρησκευτικό λειτουργό, οι χαιρετισμοί επισήμων, ομιλία του κ. Μωυσή Μόρδου για το Ολοκαύτωμα των Εβραίων της Κέρκυρας και της κ. Βίκης Κωστή -Ταραμπουλούς για την απώλεια των Εβραίων της Κρήτης, κατάθεση στεφάνων και τήρηση ενός λεπτού σιγής στη μνήμη των θυμάτων του Ολοκαυτώματος. Παρούσα ήταν σύσσωμη η νυν και η νεοεκλεγείσα αυτοδιοικητική αρχή του τόπου, ο Μητροπολίτης Δωδώνης κ. Χρυσόστομος, εκπρόσωποι της τοπικής κοινωνίας και του εμπορικού κόσμου, μιας και οι Ζακυνθινοεβραίοι αποτελούσαν ζωτικό τμήμα της τοπικής εμπορικής κοινότητας και οικονομίας του νησιού, μέχρι και το 1953, οπότε έφυγαν για πάντα από τον τόπο τους, για τη νέα τους πατρίδα, το Ισραήλ. Ωστόσο, όπως οι ίδιοι πολλές φορές τόνισαν στη διάρκεια της εκδήλωσης, δεν ξέχασαν ποτέ το «Νησί των Δικαίων», τα καντούνια του αγαπημένου τους νησιού, τις ευωδιές των μπουγαρινιών, τις «σερενάδες» κάτω από τα μπαλκόνια της αγαπημένης τους, τους φίλους τους Χριστιανούς που, αν και οι σχέσεις μεταξύ τους δεν ήταν πάντα ρόδινες, αποδείχτηκε πως, στην κρίσιμη στιγμή, η ανθρωπιά και η αγάπη ξεπερνά διαφωνίες, προκαταλήψεις και προλήψεις.
Το «Τραγούδι της Ζωής»
Στη συνέχεια, έγιναν τα αποκαλυπτήρια της δεύτερης μαρμάρινης επιγραφής στη μνήμη του στρατιώτη Μωυσή Φόρτες και το άναμμα ενός κεριού από την κόρη του κ. Γλυκέρη Φόρτες - Γανή, η ανάγνωση του «Καντίς» από τον κ. Σαμουήλ Γανή, ομιλία του κ. Νούλη Τσεζάνα για τη συμμετοχή των Ελλήνων Εβραίων στους πολεμικούς αγώνες της πατρίδας μας, ομιλία της κ. Γλυκέρης Φόρτες- Γανή, κατάθεση στεφάνου από εγγονό του Μωυσή Φόρτες και τήρηση ενός λεπτού σιγής στη μνήμη του, καθώς και όλων των Εβραίων που έδωσαν τη ζωή τους στο Αλβανικό Μέτωπο.