Τα Τέμπη είναι η κοιλάδα που σχηματίζεται ανάμεσα στον Όλυμπο και στην Όσσα. Έχει μήκος περίπου 6χλμ. και στο στενότερο σημείο της πλάτος 25 μέτρα και βάθος περίπου 500 μέτρα. Εντός της ρέει ο Πηνειός ποταμός, γνωστός ως Σαλαμπριάς στα μεσαιωνικά χρόνια, αλλά και ως Κιοστέμ ή Κουσέμ στην τουρκοκρατία. Οι αρχαίοι συγγραφείς Ηρόδοτος και Στράβωνος αναφέρουν ότι η Θεσσαλία στα πανάρχαια χρόνια ήταν μία λίμνη, η οποία άδειασε όταν ανοίχτηκαν τα Τέμπη λόγω έντονων γεωλογικών φαινομένων. Η λέξη Τέμπη προέρχεται από το ρήμα τέμνω και υποδηλώνει ακριβώς τη διάβρωση της κοιλάδας από τον Πηνειό. Τα Τέμπη επομένως αποτελούσαν το σημείο συνάντησης τεσσάρων διαφορετικών περιοχών και παράλληλα το σημαντικότερο πέρασμα από τη Θεσσαλία προς την Μακεδονία και το αντίστροφο.
Οι τέσσερις αυτές περιοχές ήταν: η θεσσαλική Πελασγιώτιδα στην οποία ανήκε η γειτονική στα Τέμπη αρχαία πόλη Ελάτεια μεταξύ της σημερινής Ελάτειας και του Ευαγγελισμού, η Περραιβία με πλησιέστερη πόλη στα στενά τους αρχαίους Γόννους (ή Γόννος) στην είσοδο του χωριού Ανατολικά , η Μαγνησία με το παρακείμενο αρχαίο Ομόλιο που όλες οι ενδείξεις συνηγορούν στην τοποθέτησή του στο λόφο του Προφήτη Ηλία , στο ομώνυμο χωριό και τέλος η Μακεδονία με πλησιέστερη πόλη στα 
στενά την Φίλα στην Κάτω Αιγάνη. ( Φίλα: γιαγιά του ιδρυτή της πόλης , Βασιλιά Δημητρίου Α' , 240 π.Χ) Τα Τέμπη λόγω της ιδιαίτερης γεωμορφολογία τους αποτελούσαν πάντα ένα ιδιαίτερα στρατηγικό σημείο καθώς ήλεχγαν το πέρασμα μεταξύ της Θεσσαλίας και της Μακεδονίας , ωστόσο εξαιτίας της στενότητάς των μπορούσαν να ελεγχθούν πολύ εύκολα. Ακριβώς γι΄ αυτό το λόγο πολλοί προσπάθησαν στο διάβα της ιστορίας να αποφύγουν τα Τέμπη λόγω του μεγάλου κινδύνου παγιδεύσεως στα στενά του. Γνωρίζουμε ότι κατά την εκστρατεία των Περσών το 480 π.Χ , (ο πέρσης βασιλιάς Ξέρξης, αν και δεν συνάντησε αντίσταση στα Τέμπη καθώς ο στρατός των ελληνικών δυνάμεων από 10.000 στρατιώτες υποχώρησε στα Στενά των Θερμποπυλών ,παρόλα αυτά προτίμησε να αποφύγει τα Τέμπη και να περάσει στη Θεσσαλία από τον κάτω Όλυμπο. Το ίδιο έπραξε και ο βασιλιάς της Σπάρτης Αγησίλαος το 394 π.Χ. , όταν επέστρεφε από την εκστρατεία του ενάντια στους πέρσες , ενώ στη διάρκεια του Πελοποννησιακού πολέμου , το 424 π.Χ., ο Σπαρτιάτης βασιλιάς Βρασίδας προτίμησε να διέλθει δια των Στενών της Πέτρας , παρακάμπτοντας ξανά τα Τέμπη. Κατά τους Μακεδονικούς πολέμους, οι Ρωμαίοι οι οποίοι στρατοπέδευαν στη Θεσσαλία πέρασαν από τον Κάτω Όλυμπο στην Πιερία, όπου τελικά νίκησαν τους Μακεδόνες, το 168 π.Χ. στη μάχη της Πύδνας . Σύμφωνα δε με τον ρωμαίο ιστορικό Τίτο Λίβιο, το φρούριο που κατασκεύασε τον 2ο αι. π.Χ ο Μακεδόνας βασιλιάς Περσέας στο στενότερο τμήμα τα των Στενών , μπορούσαν να το υπερασπισθούν μόλις 10 άνδρες. Στο μέσο της κοιλάδας, στην πλευρά του Κισσάβου και στο πιο στενό σημείο, υπάρχει το
«Κάστρο της Ωριάς» στο οποίο θα αναφερθεί στη συνέχεια η κ. Σδρόλια. Προς την βόρεια έξοδο των Τεμπών υπήρχε και η περίφημη επιγραφή του 48 π.Χ. του ανθυπάτου του Καίσαρα «L. CASSIUS LONGINUS PRO COS TEMPE MUNIVIT», δηλαδή ο Λεύκιος Κάσσιος Λογγίνος οχύρωσε ή οδοποίησε τα Τέμπη. Το μικροτοπωνύμιο είναι γνωστό ως «Γραμμένο Άλας» γιατί σύμφωνα με μία άποψη οι ντόπιοι θεωρούσαν ότι η επιγραφή αναφέρει το δαπανηθέν αλάτι ως αμοιβή στους εργάτες για την κατασκευή του δρόμου, ή επειδή το άλας σημαίνει πέτρα και επομένως «γραμμένο άλας» σημαίνει ενεπίγραφος λίθος. Όπως ακούσαμε και προηγουμένως, η κοιλάδα των Τεμπών ήταν αφιερωμένη στη λατρεία του θεού Απόλλωνα , το ιερό του οποίου εντοπίστηκε στη δεξιά όχθη του Πηνειού, στο άκρο της σημερινής γέφυρας της Ε. Ο. Αναφέρουμε εδώ ότι η λατρεία του θεού ως Τεμπείτης επιβεβαιώνεται και επιγραφικά από μία αναθηματική στήλη από τη Λάρισα. Το ανασκαφικό οδοιπορικό μας θα αρχίσει λίγο νοτιότερα δηλ.από το Μακρυχώρι, όπου είχε ανασκαφεί κατά το 2001, τμήμα ενός νεολιθικού και μυκηναϊκού οικισμού στο ύψος των παράπλευρων Διοδίων Μακρυχωρίου και Α. της σιδηροδρομικής γραμμής. Κατά τις ανασκαφές αποκαλύφθηκαν τάφροι της νεότερης νεολιθικής περιόδου ( β΄μισό της 6ης χιλιετίας π.Χ) που περιέβαλλαν τμήμα του οικισμού, κατάλοιπα κτισμάτων και κατασκευών της ίδιας περιόδου καθώς και τμήματα οικιών της μυκηναϊκής περιόδου. Κ
ατά την κατασκευή του κτιρίου των Διοδίων ανασκάφηκαν επτά μυκηναϊκοί τάφοι , λακκοειδείς και κιβωτιόσχημοι που σχετίζονται βέβαια με τον ανασκαμμένο οικισμό. Ο τάφος 1 περιείχε μια σφαιρική πεπιεσμένη πρόχου, 2 πήλινα σφονδύλια, 4 χάντρες από υαλόμαζα και τμήματα χάλκινου δακτυλίου, καθώς και ένα περιδέραιο από σάρδιο. Ο τάφος 7 περιείχε μόνο 2 πήλινα αγγεία, ενώ ο τάφος 6 περιείχε 10 ταφές που σύμφωνα με τα κτερίσματα υποδεικνύουν ότι ο τάφος χρησιμοποιήθηκε για ένα μεγάλο χρονικό διάστημα, από τα τέλη 15ου αι. έως αρχές 12ου αι. π.Χ.. Τα κτερίσματα περιελάμβαναν αλάβαστρα, πρόχους, κύλικες, τρίωτους αμφορίσκους, λίθινα και πήλινα σφονδύλια, καθώς και μία χάντρα από σάρδιο και ένα λίθινο εργαλείο. Η επόμενη θέση είναι το Χάνι της Κοκκώνας η οποία βρίσκεται στη δεξιά όχθη του Πηνειού και νότια της εθνικής οδού Αθηνών-Θεσσαλονίκης, στο τελευταίο πλάτωμα πριν ξεκινήσουν τα στενά των Τεμπών. Η θέση πήρε το όνομά της από ένα πανδοχείο της περιοχής, το οποίο αναφέρεται από διάφορους περιηγητές του 19ου αιώνα. Στην ίδια θέση η 7η ΕΒΑ διενεργεί σωστική ανασκαφή ήδη από το 2008, τα αποτελέσματα της οποίας θα παρουσιαστούν στη συνέχεια. Έχει αποκαλυφθεί τμηματικά ένα μεγάλο κτηριακό συγκρότημα με διάφορους ορθογώνιους χώρους, η ανασκαφή των οποίων δεν έχει ακόμη ολοκληρωθεί Οι τοίχοι είναι κτισμένοι στο κάτω τμήμα τους με αργούς λίθους, η ανωδομή θα πρέπει να ήταν πλίνθινη, ενώ τα δάπεδα ήταν από πατημένο χώμα. Σε ένα άλλο χώρο του συγκροτήματος εντοπίστηκε κάτω από το στρώμα καταστροφής το μοναδικό προς το παρόν δάπεδο από 4 ασβεστολιθικές επεξεργασμένες πλάκες, αντί του δαπέδου από πατημένο χώμα που συναντάμε στα άλλα δωμάτια . Στο χώρο εντοπίστηκε και μία λίθινη προχοή. Σε δύο δωμάτια εντοπίστηκαν στο κέντρο τους τετράγωνες κατασκευές οι οποίες αποτελούνται από 4 πλάκες χωρίς ιδιαίτερη επεξεργασία. Στο εσωτερικό της μίας δεν εντοπίστηκε τίποτα, ενώ στη δεύτερη λίγα σιδερένια καρφιά. Παρόμοιες κατασκευές στο κέντρο δωματίων αποτελούσαν εστίες ή εσχάρες, αλλά η απουσία υπολειμμάτων καύσης δεν μας επιτρέπει να ταυτίσουμε με ασφάλεια αυτές τις κατασκευές, χωρίς ωστόσο να αποκλείσουμε αυτή την ερμηνεία. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζουν τέσσερις λίθινες θήκες συνολικού μήκους 2μ. που βρέθηκαν στη νοτιοδυτική γωνία ενός δωματίου που έφερε στο μέσον του και τετράγωνη εσχάρα. Οι θήκες κατασκευάστηκαν από ασβεστολιθικές ημικατεργασμένες πλάκες και ήταν ανοιχτές στην μπροστινή τους πλευρά. Στο πίσω μέρος της βόρειας θήκης εντοπίστηκε ένα αποσπασματικό ανάγλυφο Κυβέλης , ενώ στη νότια θήκη εντοπίστηκε ένα θυμιατήρι σε αποσπασματική κατάσταση με ίχνη καύσης στο εσωτερικό του. Οι υπόλοιπες ήταν άδειες. Είναι προφανές πως οι θήκες αυτές συνδέονται με την άσκηση λατρείας, και ιδιαίτερα της λατρείας της Κυβέλης. Στο ανάγλυφο διακρίνεται η μορφή της θεάς η οποία είναι καθιστή και φέρει στα γόνατά της ένα μικρό λιοντάρι. Εκατέρωθεν του πόλου που φέρει στην κεφαλή διακρίνονται δύο οπές, οι οποίες σχετίζονται με ένθετη διακόσμηση. Η πλάκα είναι σπασμένη στους κροτάφους της με αποτέλεσμα να λείπουν τα χέρια της μορφής, τα οποία φυσικά θα πρέπει να αναπαραστήσουμε με ένα τύμπανο στο αριστερό και μία φιάλη στο δεξί.. Θα πρέπει, επομένως, να την αναπαραστήσουμε μέσα σε ένα αετωματικό ναΐσκο τμήμα του οποίου εί
ναι ορατό στο πάνω μέρος του αναγλύφου..Παρόμοιοι μαρμάρινοι ναΐσκοι της θεάς εντοπίζονται από τον 4ο αιώνα στην Αττική. Δίπλα σε ένα τοίχο και σε περιοχή που δεν είναι ακόμη σαφές εάν ήταν υπαίθρια ή στεγασμένη , βρέθηκε πήλινη προτομή της θεάς Αρτέμιδος του 4ου αι. π.Χ., ύψους περίπου 30 εκ. που προοριζόταν για ανάρτηση , όπως υποδεικνύει σχετικήοποή στο πίσω μέρος της προτομής. Στο δεξί της χέρι η θεά φέρει μικρό ελάφι, ενώ το αριστερό το έχει σηκωμένο ψηλά και κρατούσε σκήπτρο που αρχικά αποδιδόταν ζωγραφικά . Η Άρτεμη περιβάλλεται από ένα καμπύλο πλαίσιο. Παρόμοια προτομή έχει εντοπιστεί στην περιοχή του Ομολίου, ως κτέρισμα. Από τα κινητά ευρήματα ξεχωρίζουν: δύο λίθινες στήλες, αναθηματικού χαρακτήρα και δύο βάσεις οι οποίες στήριζαν παρόμοιου τύπου στήλες μεταλλικά αντικείμενα, όπως χάλκινα κοσμήματα (πόρπη, περόνη, δακτύλιοι), σιδερένια καρφιά, σιδερένια όπλα, ειδώλια (δύο γυναικείες κεφαλές, ένα αποσπασματικό ειδώλιο ιππέα, ο κορμός μίας ιματιοφόρας μορφής, τμήμα θώρακα μιας γυμνής γυναικείας μορφής). Πλήθος είναι και η κεραμική που αποτελείται από άβαφα, μελαμβαφή και δυτικής κλιτύος (αγγεία πόσεως, μαγειρικά, αποθηκεύσεως, βρώσεως) και λυχνάρια. Σε ένα τμήμα κεραμίδας εντοπίστηκε κυκλικό σφράγισμα όπου μπορούμε να διαβάσουμε ΘΕΟΦΑΝΗΣ:ΔΕΟ. Παρόμοια κεραμίδα με το ίδιο όνομα Θεοφάνης εντοπίστηκε στους Γόννους. Εντοπίστηκαν συνολικά 30 χάλκινα νομίσματα τα οποία χωρίζουμε σε τρεις κατηγορίες, αυτά που προέρχονται από θεσσαλικά νομισματοκοπεία, από βασιλικά μακεδονικά και από άλλες περιοχές. Τα νομίσματα από τη Θεσσαλία προέρχονται κυρίως από τη Λάρισα, ένα από τα Φάλαννα και ένα από τη Γυρτώνη. Από άλλες περιοχές έχουμε Φλιούντα και Παρώρεια(;). Από τα Μακεδονικά υπερτερούν τα νομίσματα του Κασσάνδρου, αλλά υπάρχουν και νομίσματα του Μ. Αλεξάνδρου, του Δημήτριου Πολιορκητή και του Αντίγονου Γονατά. Στην περιοχή εντοπίστηκαν και 11 τάφοι. Πρόκειται για ενταφιασμούς, λακκοειδείς και κιβωτιόσχημους, παιδικοί και ενηλίκων . Οι περίσσοτεροι φέρουν λίγα ευρήματα, πήλινα αγγεία και κοσμήματα. Εντοπίστηκαν και σιδερένια καρφιά από τα ξύλινα φέρετρα. Ο τάφος 1, του 2ου αι. π.Χ., είναι κιβωτιόσχημος όπου εντοπίστηκαν τα οστά τριών διαφορετικών σκελετών, ο ένας πάνω στον άλλο. Αξιοσημείωτη ανάμεσα στα ευρήματα είναι μία χάλκινη φιάλη. Στον τάφο 6, της ίδιας περιόδου εντοπίστηκαν και ίχνη καύσης , ενώ ανάμεσα στα ευρήματα ξεχωρίζουν δύο χρυσά κοσμήματα :ένα χρυσό ενώτιο το οποίο απεικονίζει ταύρο , καθώς και ένα μηνοειδές κόσμημα, το οποίο σύμφωνα με γραπτές πηγές και παράλληλα αποτελούσε φυλακτό, κυρίως για τα παιδιά. Το μέγεθος του συγκροτήματος, η κατασκευή με τις λατρευτικές θήκες στις οποίες βρέθηκε το ανάγλυφο της θεάς Κυβέλης και το θυμιατήρι (- παρόμοιες θήκες εντοπίστηκαν στο ιερό του Απόλλωνα στο Σωρό του Βόλου- ) η προτομή της Αρτέμιδος, οι λίθινες αναθηματικές στήλες, οι βάσεις στηλών καθώς και οι τετράγωνες κατασκευές, είναι πολύ σοβαρές ενδείξεις για να αποδώσουμε μια λατρευτική χρήση στο συγκρότημα, δηλ. πρόκειται για ιερό που σχετίζεται με τη λατρεία της θεάς ΄Αρτεμης και της Κυβέλης. Οι δύο αυτές θεότητες συνδέονται με τα βουνά και τα αγρία θηρία, με τη βλάστηση και την άγρια φύση, ένα περιβάλλον το οποίο αντιστοιχεί απόλυτα στην κοιλάδα των Τεμπών.. Ίσως μάλιστα ο εξαγνισμός του Απόλλωνα στα νερά του Πηνειού , αφού πρώτα σκότωσε το τρομερό φίδι στους Δελφούς, να απηχείται στο σημερινό αγίασμα της Αγ. Παρασκευής Τεμπών , μια φυσική πηγή που αναβλύζει μέσα από τους βράχους του Ολύμπου δίπλα στον Πηνειό. Από την άλλη, δεν πρέπει ίσως να είναι τυχαίο ότι στην έξοδο των Τεμπών υπήρχε το ιερό του Απόλλωνα, αδελφού της Αρτέμιδος. Ίσως ένα ιερό της Αρτέμιδος στην είσοδο των Τεμπών να συνάδει με το αντίστοιχο ιερό του Απόλλωνα. Η θέση των ιερών αυτών στις εισόδους της κοιλάδας υποδεικνύει , μεταξύ άλλων, ότι η διάβαση των Στενών ήταν σε πολλές περιπτώσεις μια περιπέτεια, ιδιαίτερα σε περιόδους που τα νερά του Ποταμού θα ήταν ορμητικά και η στάθμη τους ψηλή , και επομένως η επίκληση των θεϊκών δυνάμεων από τους ταξιδιώτες απαραίτητη. Στο λόφο αμέσως Α της ανασκαφής και στη θέση Τσιριγά χωράφια υπάρχει αρχαίο και βυζαντινό ανοικτό λατομείο γκρίζου μαρμάρου με τρείς τουλάχιστον λατομικές εστίες. Τα αποσπώμενα τμήματα είχαν μήκος έως 5 μ , πλάτος έως 3 μ και πάχος 0.70-1.10μ. Σε ένα μικρό λατομείο στην πλευρά του Ολύμπου που είχε ερευνήσει ο Αρβανιτόπουλος σώζεται ανάγλυφη ανακεκλιμένη μορφή λαξευμένη στο βράχο. Ο Αρβανιτόπουλος θεώρησε ότι πρόκειται για ένα ιερό. Ωστόσο, θα πρέπει να θεωρήσουμε σίγουρο ότι πρόκειται για ένα μικρό λατομείο. Η μορφή στο βράχο, παρόλο που προτάθηκε και μία χρονολόγηση στη νεότερη εποχή, δεν αποκλείεται να δημιουργήθηκε από ένα λατόμο ο οποίος δούλεψε σε αυτό το λατομείο. Ίχνη Το οδοιπορικό μας θα καταλήξει στην Ανατολική έξοδο των Στενών , στη θέση Φύλλα Γκιόλια όπου εντοπίστηκε τμήμα αρχαϊκού νεκροταφείου με ταφές καύσεων καθώς και τάφους- ενταφιασμούς του 5ου και 4ου αι. π.Χ της αρχαίας πόλης του Ομολίου. Οι ταφές καύσεων γίνονταν ως εξής : Μετά την αποτέφρωση του σώματος ,συνέλλεγαν υπολείμματα των οστών οστά τα οποία συγκεντρώνονταν σε πήλινα αγγεία. Κατόπιν άνοιγαν ένα λάκκο, όπου τοποθετούσαν ευλαβικά το αγγείο και το έκλειναν με ένα μικρό λίθο. Την ταφή ενίοτε την συνόδευαν και άλλα μικρά αγγεία, κυρίως όλπες, δηλαδή κανάτες, αγγεία πόσεως και χάλκινα κοσμήματα. Αφού γέμιζαν το λάκκο με χώμα, τον σκέπαζαν με μία πλάκα και τοποθετούσαν μια όρθια πέτρα , ένα «σήμα». Το χαρακτηριστικό είναι η μεγάλη πυκνότητα ταφών στο χώρο. Στη δεύτερη χρήση τους ως ταφικά , στον πυθμένα ή στο πλάι των αγγείων ανοίχτηκαν μικρές οπές (οι οποίες θα πρέπει να συσχετιστούν με τη νεκρική τελετουργία. Ίσως να τοποθετούσαν υγρές προσφορές πριν με διακόσμηση από ανάγλυφα φίδια , σειρές με εμπίεστους κύκλους και εγχάρακτη φυτική διακόσμηση. Τα δύο φίδια καταλήγουν σε κατενώπιον κεφαλή πιθανώς αιγάγρου. Η όλη διακόσμηση υποδηλώνει την ιδιαίτερη χρήση του αγγείου, η οποία διαφαίνεται και από μία εγχάρακτη επιγραφή ΕΡΛΙ ή ΕΡΓΙ, χωρίς ιδιαίτερο νόημα. Πιθανώς, πρόκειται για ένα τελετουργικό αγγείο το οποίο σχετίζεται άμεσα με χθόνιες δοξασίες, όπως υποδηλώνουν τα φίδια, ζώο καθάρα με χθόνιο χαρακτήρα. Ίσως και η ακατανόητη επιγραφή να περιέχει ένα μαγικό περιεχόμενο το οποίο θα σχετιζόταν με τις αντιλήψεις για το θάνατο και το κάτω κόσμο. Από τους τάφους της κλασικής εποχής αναφέρουμε τον τάφο 4, που περιείχε ως κτερίσματα 5 αγγεία, εκ των οποίων μία ερυθρόμορφη πελίκη από Αττικό εργαστήριο με γρυπομαχία στην κύρια όψη και σκηνές γυμνασίου στη δεύτερη. Σε ένα άλλο τάφο βρέθηκαν δύο πήλινα αγγεία και ένα ειδώλιο κάπρου. Από τα δύο αγγεία, την οινοχόη και τον σκύφο, αξιοσημείωτος είναι ο σκύφος ο οποίος και αυτός προέρχεται από την Αττική και απεικονίζει το έμβλημα της πόλης μία γλαύκα Το ειδώλιο του κάπρου αποτελεί εκτός από κτέρισμα σε τάφο, και ανάθημα σε ιερά ως φθηνά υποκαταστάτα του ίδιου του ζώου το οποίο προορίζονταν για τη θυσία. Ένας άλλος λακκοειδείς τάφος πιθανότατα κοριτσιού περιείχε τα χάλκινα κοσμήματά του, όπως ένα βραχιόλι, ένα δακτυλίδι και ένα ενώτιο(σκουλαρίκι). Σημαντικά, ωστόσο, είναι και ένας αριθμός αστραγάλων οι οποίοι χρησίμευαν ως παιχνίδι, είτε ως μαντικό μέσο. Σε ένα άλλο λακκοειδή τάφο σημαντικά εκτός από τα ευρήματα είναι και η εύρεση κάτω από τα αγγεία, στα πόδια του νεκρού ένας σκελετός ζώου, πιθανώς σκύλου. Δίπλα στα αγγεία βρέθηκε και ένα σιδερένιο εγχειρίδιο, που ίσως να αποτέλεσε το όπλο με το οποίο θανατώθηκε το ζώο, με σκοπό να συνοδεύσει τον αφεντικό του στον άλλο κόσμο. Ταφές σκύλων δεν είναι άγνωστες στον ελλαδικό χώρο, ενώ από την Αττική είναι γνωστή και μία αυτόνομη ταφή σκύλου. Στην ίδια θέση, και ύστερα από τη διάνοιξη μεγάλης αύλακας από μηχάνημα, καταστράφηκαν ταφές από τις οποίες εντοπίστηκαν διάφορα κτερίσματα. Από τα ευρήματα σημαντικά είναι: Ειδώλια, ένθρονων γυναικείων μορφών θεότητες ή θνητές αναθέτριες, Ειδώλιο ιππέα που παραπέμπει στη θεσσαλική αριστοκρατία, , ένα πήλινο ομοίωμα λουτήρα βλέπουμε ένα παράδειγμα από την Όλυνθο- και μιας καρέκλας (κλισμού) δηλαδή. Οι μακέτες των αντικειμένων αυτών θεωρούνται ως υποκατάστατα πραγματικών επίπλων και συσχετίστηκαν με νεκρικές δοξασίες, για τις ενασχολήσεις του νεκρού στον άλλο κόσμο, και ιδιαίτερα με τα συμπόσια. Τα αγγεία ήταν περισσότερα. Αναμέσά τους ξεχωρίζουν δύο πελικές αθηναϊκής προέλευσης, οι οποίες απεικονίζουν στη μία όψη κεφαλή αλόγου και γυναικεία κεφαλή, ίσως Αμαζόνα που περπατάει πλάι στο άλογό της ή κάποια θεότητα Αφροδίτη ή Άρτεμις-Βενδίς, και στην άλλη τις γνωστές μας πλέον όρθιες ανδρικές μορφές. Παρόμοιες πελίκες έχουν εντοπιστεί στην περιοχή του Ομολίου, στο τάφο Β που ανέσκαψε ο Θεοχάρης. Στη μία απεικονίζεται αμαζονομαχία και στην άλλη κεφαλή αλόγου και γυναικείας μορφής. Κλείνουμε με δύο χρυσά ενώτια και τρία χρυσά μετάλλια. Παρόμοια μετάλλια εντοπίστηκαν στο Ομόλιο από τον Θεοχάρη τα οποία απεικόνιζαν τη θεά Αθηνά. Τα μετάλλια αυτά πιθανώς απεικονίζουν την κατενώπιον κεφαλή του θεού Απόλλωνα . Η λειτουργία του μεταλλίου υποδηλώνεται από τη μικρή θηλιά που έχει στο κάτω μέρος και από την στενή κάθετη ταινία στο πίσω μέρος του, σύμφωνα με ένα παράλληλο στο Μητροπολιτικό Μουσείο Τέχνης με την κεφαλή του Διονύσου. Το μετάλλιο προσαρμόζεται σε μία αλυσίδα και από τη θηλιά στο κάτω μέρος περνάει μία μικρότερη αλυσίδα. Ας ξαναθυμηθούμε, ότι το ιερό του Απόλλωνα Τεμπείτη βρισκόταν πολύ κοντά - στο νότιο άκρο της σημερινής γέφυρας του Πηνειού ποταμού . Είναι ενδιαφέρον ότι στην ευρύτερη περιοχή λατρεύεται ο Αγ. Γεώργιος ( Πυργετός, Αμπελάκια, εκκλησάκι του Αγ. Γεωργίου υπάρχει και στον αρχαιολογικό χώρο του Ομολίου) , η λατρεία του οποίου ίσως να απηχεί μια πανάρχαιη λατρεία που σχετίζεται με τον Απόλλωνα:Ο Αγ. Γεώργιος θανατώνει το φοβερό δράκο , όπως ο Απόλλωνας θανάτωσε το τέρας που δεν επέτρεπε την άσκηση της λατρείας του θεού στους Δελφούς. Για τα χρυσά κοσμήματα από το Ομόλιο, και γενικότερα από την Θεσσαλία, έχουν ήδη τονιστεί οι ομοιότητες με τη Μακεδονία (Αμφίπολη, Σέδες, Δερβένι). Γι' αυτό το λόγο έχει προταθεί ότι υπήρχαν εργαστήρια στη Βόρεια Ελλάδα. Ωστόσο ομοιότητες υπάρχουν και με σημαντικά σύνολα που βρέθηκαν και σε άλλες περιοχές, όπως στην Ερέτρια, στη Δήλο, αλλά και στη Νότια Ιταλία, Νότια Ρωσία και στη Μικρά Ασία, γεγονός που υποδηλώνει μία στυλιστική ομοιογένεια την Ελληνιστική περίοδο, μία ομοιογένεια που κάνει δύσκολο τον διαχωρισμό των τοπικών χαρακτηριστικών. Τα ευρήματα των νέων ανασκαφών επιβεβαιώνουν τη σημασία της κοιλάδας των Τεμπών, της οποίας η ομορφιά παραμένει αναλλοιώτη από την αρχαιότητα. Το ιδιαίτερο αυτό κάλλος εντυπωσίασε τον ρωμαίο αυτοκράτορα Αδριανό, ο οποίος ένα τμήμα της επαυλής του στο Τίβολι το αφιέρωσε στην κοιλάδα των Τεμπών. Πρόκειται για ένα άλσος από διάφορα είδη δέντρων το οποίο στη μία άκρη του είχε ναό του Απόλλωνα και στην άλλη ναό της Αφροδίτης. Κλείνοντας θα ήθελα να ευχαριστήσω το ολιγομελές επιστημονικό ,και εργατικό προσωπικό της ανασκαφής καθώς και τους συντηρητές για το έργο που έχει συντελεστεί και το οποίο παρουσιάζεται σήμερα για πρώτη φορά. Επίσης, θα ήθελα να ευχαριστήσω την Εγνατία Οδό Α.Ε που χρηματοδοτεί την έρευνα και τους Αυτοκινητόδρομους Αιγαίου Α.Ε για την πολύ καλή συνεργασία μας και τη βοήθειά τους.
↧
ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΕΣ ΑΝΑΚΑΛΥΨΕΙΣ ΣΤΗΝ ΚΟΙΛΑΔΑ ΤΩΝ ΤΕΜΠΩΝ!!ΦΩΤΟ ΝΤΟΚΟΥΜΕΝΤΑ!!
↧