Σεπτήρια: Η γιορτή προς τιμή του Δαφνοφόρου Απόλλωνα
Έτσι λεγόταν αρχαία εορτή με μιμικές τελετές, που διοργανωνόταν κάθε 8 χρόνια (εννεετηρίς) στους Δελφούς, την 23η του Ιλαίου μηνός (ή την 7η του μηνός Βουκατίου), με ζωηρή και δραματική παράσταση που δινόταν σε ανάμνηση της νίκης του Απόλλωνα εναντίον του Πύθωνα..
![alt]()
Σύμφωνα με τον Πλούταρχο, κατασκευαζόταν μεγαλόπρεπη καλύβα (ή "καλιά") από ξύλα που παρίστανε τη φωλιά του Πύθωνα.
Κάποιος ευγενής και ωραίος νέος αριστοκρατικής καταγωγής του οποίου ο πατέρας και η μητέρα πρέπει να είναι ζωντανά υποδυόταν τον Απόλλωνα και προχωρούσε σιωπηλά στην ιερά οδό Δολωνία, ακολουθούμενος από πομπή με αναμμένες δάδες. Όταν η πομπή έφτανε στην υποτιθέμενη φωλιά του θηρίου, έβαζαν φωτιά στην καλύβα και έφευγαν όλοι για τα Τέμπη, όπου ο νέος που υποδυόταν τον Απόλλωνα υποβαλλόταν σε καθάρσεις και εξαγνισμούς (όπως κάποτε ο ίδιος ο θεός) και με ειδική ιεροτελεστία, έπαιρνε από εκεί την ιερή δάφνη και την έφερνε στους Δελφούς (με πομπή που σχημάτιζαν οι ιεροτελεστές και οι προσκυνητές και που ονομαζόταν «δαφνηφορία»).
Στη διάρκεια της πομπής όλοι τραγουδούσαν νικητήριους παιάνες και άσματα υμνητικά για τον Απόλλωνα(βλ. δαφνηφορικά άσματα). Κατόπιν διεξαγόταν κιθαρωδι-κός αγώνας στη Θόλο των Σικυωνίων (όταν παλιότερα στους Δελφούς δεν υπήρχε θέατρο).
![alt]()
Μετά την τελετή, διοργανωνόταν αγώνας κιθαρωδών, ενώ αργότερα, κατά τον 6ο αιώνα π.Χ., προστέθηκε και αγώνας αυλητών.
Μέρος της γιορτής των Σεπτηρίων ήταν και τα δαφνηφόρια. προς τιμή του Δαφνηφόρου ή Δαφναίου Απόλλωνα που γινόταν σε πολλές περιοχές της Ελλάδας, κυρίως όμως στους Δελφούς, στα Τέμπη και στη Θήβα.Τα Δαφνηφόρια των Δελφών γίνονταν το μήνα Ιλαίο και ήταν μέρος τωνΣεπτηρίων. Η γιορτή γινόταν σε ανάμνηση του καθαρμού του Απόλλωνα μετά το φόνο του Πύθωνα.
Κατά τη διάρκεια της γιορτής σχηματιζόταν πομπή από παιδιά, επικεφαλής της οποίας ήταν οαρχηδαφνηφόρος.Οι Δαφνηφόροι, φορώντας ένα χρυσό στεφάνι, ή ένα στεφάνι από δάφνη,πλούσια ντυμένοι κρατώντας το κοντάρι , ακολουθούσε μια χορωδία των κοριτσιών τραγουδώντας ύμνους προς τον θεό.
Στα Τέμπη θυσίαζαν στο βωμό του θεού κι ο αρχηδαφνηφόρος, που παρίστανε το θεό Απόλλωνα, παρέμενε εκεί για οκτώ χρόνια ως υπηρέτης του θεού.
Μετά τις τελετές η πομπή, επικεφαλής της οποίας ήταν ο αρχηδαφνηφόρος της προηγούμενης γιορτής, επέστρεφε στους Δελφούς. Όσοι συμμετείχαν στην πομπή ήταν στεφανωμένοι με κλαδιά δάφνης, από την ιερή δάφνη του Απόλλωνα, και τραγουδούσαν παιάνες.
Στην πόλη της Θεσσαλίας Δειπνιάς γιόρταζαν τα Δαφνηφόρια σε ανάμνηση του πρώτου δείπνου του Απόλλωνα, μετά την κάθαρσή του από το φόνο του Πύθωνα. Στο δείπνο συμμετείχε και το δαφνοστεφανωμένο παιδί.
Στη Θήβα τα Δαφνηφόρια γίνονταν την άνοιξη προς τιμή του Ισμήνιου Απόλλωνα.
Κατά τη διάρκεια της γιορτής σχηματιζόταν πομπή. Επικεφαλής της ήταν ένα δαφνηφόρο, αμφιθαλές (που ζούσαν και οι δύο γονείς του) παιδί, ιερέας του θεού για ένα χρόνο, και πίσω του ακολουθούσε ο πιο στενός του συγγενής κρατώντας την κωπώ.
![alt]()
Η κωπώ ήταν ένα ξύλο ελιάς τυλιγμένο με κροκωτό ύφασμα και στολισμένο με κλαδιά δάφνης και άνθη. Στην κορυφή της υπήρχε χάλκινη σφαίρα, από την οποία κρέμονταν άλλες μικρότερες σφαίρες. Στη μέση του ξύλου υπήρχε άλλη μικρή σφαίρα από την οποια κρέμονταν κόκκινες ταινίες, η οποίες ήταν πλεγμένες με μοβ κορδέλες, και στο κάτω άκρο με κορδέλες σαφράν. Αυτές οι μπάλες συμβόλιζαν τον ήλιο , τα αστέρια και το φεγγάρι, ενώ οι κορδέλες που αναφέρονται στις ημέρες του έτους, που είναι 365 σε αριθμό.
Ακολουθούσε χορός παρθένων με κλαδιά ικεσίας τραγουδώντας το δαφνηφορικό τραγούδι κι αμέσως μετά η υπόλοιπη πομπή.
Η πομπή κατέληγε στο ιερό του Ισμήνιου Απόλλωνα. Εκεί άφηναν την κωπώ και συχνά κάποια παιδιά αφιέρωναν στο θεό χάλκινο τρίποδα.
Τα Δαφνηφόρια είχαν συγγένεια με τα Θαργήλια και η κωπώ με την ειρεσιώνη και την κορυθάλη.
Δαφνηφόρια γιορτάζονταν και στην Ερέτρια, ενώ και στη Φλύα της Ατικής (Χαλάνδρι) λατρευόταν ο Απόλλωνας με το επίθετο Δαφνηφόρος.
mythiki-anazitisi